4 - پوستهای تن نیز گواهی می دهند
آیات مورد بحث با صراحت از این موضوع سخن می گفت، و حتی اضافه می کند که گنهکاران که هرگز انتظار نداشتند پوستهای تن آنها به صورت گواهانی بر ضد آنان در آیند آنها را مخاطب ساخته می گویند: چرا شما بر ضد ما گواهی
@@تفسیر نمونه، جلد: 20، صفحه: 257@@@
دادید؟ آنها پاسخ می دهند: خدائی که همه چیز را به نطق در آورده ما را به سخن در آورده است (فصلت - 21 ).
5 - فرشتگان
قرآن می گوید: و جائت کل نفس معها سائق و شهید ((در آن روز هر انسانی وارد صحنه محشر می شود در حالی که فرشته ای با او است که او را به سوی حساب سوق می دهد و گواهی از فرشتگان است که بر اعمال او شهادت می دهد )) (ق - 21 ).
6 - زمین
آری زمین که زیر پای ما قرار دارد، و ما همیشه میهمان آن هستیم، و با انواع برکاتش از ما پذیرائی می کند، نیز دقیقا مراقب ما است، و در آن روز همه گفتنی ها را می گوید، چنانکه می خوانیم: یومئذ تحدث اخبارها: ((در آن روز زمین اخبار خود را بازگو می کند )) (زلزال -4 ).
7 - زمان نیز از شهود است
گرچه در متن آیات قرآن به این امر اشاره نشده، ولی در روایات معصومین شاهد بر آن وجود دارد چنانکه از علی (علیه السلام ) می خوانیم: ما من یوم یمر علی ابن آدم الا قال له ذلک الیوم یا ابن آدم! انا یوم جدید، و انا علیک شهید، فقل فی خیرا و اعمل فی خیرا، اشهد لک یوم القیامة: ((هیچ روزی بر فرزند آدم نمی گذرد مگر اینکه به او می گوید: ای فرزند آدم! من روز تازهای هستم و بر تو گواهم، در من سخن خوب بگو، و عمل نیک انجام ده، تا در قیامت به نفع تو گواهی دهم )).**سفینة البحار جلد 2 ماده یوم.***
به راستی عجیب است اینهمه گواهان حق، و شاهدان آن دادگاه بزرگ،
@@تفسیر نمونه، جلد: 20، صفحه: 258@@@
از زمان و مکان گرفته، تا فرشتگان و اعضای پیکر ما و انبیا و اولیا، و برتر از همه ذات پاک خدا، مراقب اعمال ما هستند و گواه بر ما، و ما چه بیخبریم؟!
آیا ایمان به وجود چنین مراقبانی کافی نیست که انسان را کاملا در مسیر حق و عدالت و پاکی و تقوا قرار دهد.
@@تفسیر نمونه، جلد: 20، صفحه: 259@@@